Loading: 0%

Gelijk in de dood, ongelijk in het leven. Deze website gaat over verhalen van afro amerikanen die meegeholpen hebben aan de bevrijding van Europa.

Ontdek de verhalen en ervaringen van zowel afro amerikanen als Nederlandse burgers aan het eind van de oorlog.

menu
02. Historische context:

Mislukte operatie Market Garden

Eind augustus 1944 stippelden de geallieerde opperbevelhebber Eisenhower en Britse veldmaarschalk Montgomery, een strategie uit om het Roergebied te veroveren en vervolgens naar Berlijn door te stoten. Montgomery bedacht een stoutmoedig plan, bekend als operatie Market Garden. Van deze operatie hing de bevrijding van het uiterste noorden en het westen van Noord-Limburg af. De operatie mislukte deels. Een groot aantal Afro-Amerikaanse soldaten was bij de operatie betrokken.

Kaart Market Garden

De operatie Market Garden was gericht op de verovering van het Roergebied op de Duitsers om daarna te kunnen doorstoten naar Berlijn. Montgomery wilde met luchtlandingstroepen de brug over de Rijn bij Arnhem veroveren en een aantal belangrijke bruggen aan de route daar naar toe, dwars door het oosten van Noord-Brabant. Dit deel van de operatie heette Market. Vrijwel gelijktijdig zouden zijn grondstrijdkrachten vanuit het noorden van België in de aanval gaan en via Noord-Brabant, het westen en noorden van Limburg, naar Arnhem oprukken. Deze operatie kreeg de naam Garden.

Onderweg zouden grondtroepen contact onderhouden met onderdelen van het luchtlandingsleger. Montgomery ging ervan uit dat zij de bruggen ondertussen in handen hadden. Zo zou het gebied rond het Roergebied vanuit het noorden worden omsingeld. De Amerikanen zouden tegelijkertijd de Rijn tussen Keulen en Bonn moeten oversteken, om zo het Roergebied vanuit het zuiden te omsingelen. Het plan mislukte, deels door het oponthoud op delen van de route en deels omdat in en rond Arnhem sterke Duitse eenheden er eind september in slaagden, de luchtlandingstroepen terug te drijven.

Operatie Market Garden was de laatste overwinning van de Duitsers in West-Europa. De geallieerden verliezen in minder dan tien dagen ongeveer 17.000 man, de Duitsers naar schatting rond de 13.000. Het uiteindelijke doel van de operatie - beëindiging van de oorlog in 1944 - wordt niet gehaald. De Tweede Wereldoorlog in Europa zal zich nog meer dan een half jaar voortslepen.

Afro-Amerikaanse troepen tijdens en Operation Market Garden

Ook tijdens Operation Market Garden hebben verschillende Afro-Amerikaanse eenheden een ondersteunende taak. Het gaat onder andere om de 397th Quartermaster Truck Company en de 666th Quartermaster Truck Company. Zij spelen een belangrijke rol bij de bevoorrading van de Amerikaanse airbornedivisies tijdens en na de slag. Hiervoor rijden de compagnieën vanuit België via de beruchte Hell's Highway, die regelmatig te maken kregen met Duitse aanvallen, naar de troepen in de frontlinie.

De airbornedivisies krijgen ook ondersteuning van de 3103rd Quartermaster Service Company. Op basis van verschillende ooggetuigenverslagen en een dagboek, was deze eenheid volgens historicus Cees van Kouwen gedeeltelijk gelegerd in het bosgebied nabij het landgoed Heidepark in Nijmegen. Een deel van deze eenheid zou ook gelegerd zijn geweest in Wijchen, waar opslagdepots voor munitie en benzine waren.

Volgens de rapporten moeten er nog meer zwarte eenheden betrokken zijn geweest bij de operatie. Zo wordt ook de 3619th Quartermaster Truck Company genoemd. Op de tijdelijke Amerikaanse begraafplaats in Molenhoek lag een militair van de 3458th Quartermaster Truck Company begraven, wat er mogelijk op duidt dat ook deze eenheid in de omgeving actief is geweest.

C7636f5e 93ab 6ff0 9447 5125c03cb4e6
Afro-Amerikaanse militairen in Wijchen. Bron: Vrijheidsmuseum

Van enkele Afro-Amerikaanse militairen is met zekerheid vast te stellen dat zij in de regio omgekomen zijn tijdens of na Operation Market Garden. Zo leveren in de middag van 29 oktober 1944 twee trucks van het 666th Quartermaster Truck Company rantsoenen af bij een hospitaal, die zich in een kleuterschool aan de Dobbelmansweg in Nijmegen bevindt, van de 101st Airborne Division als er een of meerdere Duitse vliegtuigbommen inslaan. Daarbij vallen meerdere Amerikaanse slachtoffers, waaronder T/5 Sammy C. Norton en Cpl Perry Mathis. Deze militairen van het 666th worden na de oorlog in Amerika herbegraven.

Bij het 504th Parachute Infantry Regiment, 82nd Airborne Division raakt Cpl Bernard T. Woodland op 21 september 1944 dodelijk gewond in Lent, een dag nadat hij heeft deelgenomen aan de Waaloversteek. Hij overlijdt drie dagen later in het ziekenhuis en is uiteindelijk begraven op de Amerikaanse begraafplaats Henri-Chapelle. Het was hem gelukt om bij deze witte gevechtseenheid te komen door verschillende papieren te vervalsen.

Wp33f3e7f9 0f
Bernard T. Woodland. Bron: Faces beyond the graves