Aanleg Amerikaanse begraafplaats
Generaal William Hood Simpson van het Negende Amerikaanse leger gaf in september 1944, meteen na de bevrijding van Zuid-Limburg, opdracht aan Captain Joseph Shomon van de 611st Graves Registration Company (GRC) om zo snel mogelijk een geschikt terrein te zoeken voor een Amerikaanse begraafplaats.
De generaal had de soldaten van het Negende leger beloofd dat, mochten ze sneuvelen, ze niet in vijandelijke grond begraven zouden worden. Aanvankelijk werd door Shomon een locatie in de buurt van Sittard gekozen, maar bij nader inzicht was dat te dicht bij de vijandelijke linies. Bij het zoeken naar een zuidelijker locatie viel de keuze op Margraten, vooral vanwege de gunstige ligging aan de Rijksweg die dwars door Zuid-Limburg liep. De 611ste GRC ging meteen aan de slag in het dorp dat destijds slechts 1200 inwoners telde. De kleine gemeente Margraten veranderde in een garnizoensplaats met circa 200 manschappen en officieren van de 3136ste Quartermaster Service Company (QMC). De Company bestond grotendeels uit Afro-Amerikaanse soldaten.
De akkers van de boeren in de gemeente werden zonder enige aankondiging vooraf geconfisqueerd door het Amerikaanse leger. Terwijl er nog geoogst werd, zagen de boeren hoe er grote aantallen lijken op hun akkers werden gelegd.
De 3136ste QMC maakte een terrein van meer dan 26 hectare gereed om er gesneuvelden van verschillende slagvelden en tijdelijke begraafplaatsen in Duitsland en België te herbegraven. De stoffelijke resten werden opgehaald van noodbegraafplaatsen en in trailers van 1 ton naar Margraten vervoerd. Op dat moment was absoluut niet voorzien dat er in de jaren die volgden uiteindelijk meer dan 20.000 gesneuvelden naar Margraten zouden worden vervoerd. Het waren stoffelijke resten van Amerikanen, Duitsers, burgers en ook soldaten van diverse andere nationaliteiten. De meesten van hen waren eerder op tijdelijke begraafplaatsen begraven, meestal meteen na een confrontatie met de vijand. Al voordat zo’n confrontatie plaatsvond, legden soldaten van de GRC al een noodbegraafplaats aan. Dat wat deels uit respect voor de gesneuvelden, deels om hygiënische redenen, maar ook om de overlevenden niet te ontmoedigen door het zien van lijken langs de weg.
De aanvoer van gesneuvelden was zo groot, dat er andere QMC units moesten bijspringen. Een ervan was de 960e QMC unit met Jefferson Wiggins als staff Sergeant. Deze unit werd in Gronsveld in een school ondergebracht. In Margraten werden in de jaren die volgden circa 20.000 gesneuvelde soldaten en burgers begraven.
Nadat de repatriëring van Amerikaanse gesneuvelden op gang kwam en burgerslachtoffers en soldaten uit andere landen naar begraafplaatsen elders werden overgebracht, volgde een reconstructie van de begraafplaats en een definitieve begrafenis van de resterende 8302 gesneuvelde Amerikanen. Op de Wall of The Missing werden 1722 namen aangebracht. Inmiddels zijn bij 99 ervan een rozet geplaatst, die aangeeft dat deze vermisten later zijn getraceerd.
Pas in 2014 werd bekend dat een groot aantal zwarte Amerikaanse bevrijders is begraven in Margraten. Na onderzoek in 2018 is een definitieve lijst samengesteld met hun namen, ‘The 172 African Americans of Margraten’. Deze lijst kon worden samengesteld op basis van de ras-code op de begrafeniscertificaten uit 1947. Voor de Afro-Amerikanen was dat Race-Code 2.
Bij het begraven van de Amerikaanse gesneuvelden speelden ras, rang en religie geen enkele rol. Die Amerikaanse regel dateert van voor de Eerste Wereldoorlog.
Lees African Americans WWI: https://www.nytimes.com/2019/12/12/movies/the-great-war-review.html
Inwoners van Margraten zagen truck na truck arriveren. De geweldige stank bleef lang in de omgeving hangen. Dat was mede de reden van de chauffeurs die de lijken vervoerden, om met een vaart van 90 km per uur door de dorpen gelegen aan de Rijksweg te rijden, zodat de stank niet te lang bleef hangen. De gesneuvelden lagen als boomstammen opgestapeld op de trucks.
Het waren de stoffelijke resten van soldaten die gesneuveld waren onder meer bij de Siegfried Linie, bij Operatie Grenade, Operatie Plunderen, om de stad Aken en in het Hürtgenwald.
De aanvoer van lijken naar Margraten ging door tot maart 1946.
Repatriëring: Het Amerikaans Ministerie van Defensie benaderde daarna in de VS nabestaanden van de gesneuvelden met de vraag of ze hun familielid graag thuis wilden laten herbegraven of dat ze kozen voor Margraten als definitieve en laatste rustplaats. In 1947 was de inventarisatie voor repatriëring gereed. Bijna 10.000 Amerikaanse gesneuvelde soldaten konden worden gerepatrieerd. Nader onderzoek naar repatriëring van African Americans moet nog worden uitgevoerd. .
Gesneuvelden van andere nationaliteiten werden elders herbegraven. Stoffelijke resten van meer dan 3000 Duitsers zijn opgegraven door Duitse krijgsgevangen en naar de Duitse militaire begraafplaats in IJsselstein overgebracht waar ze zijn herbegraven.
Extra informatie:
- www.akkersvanmargraten.nl
- Van boerenakker tot soldatenkerkhof (2009)
- www.Margraten.org
